Naar een onafhankelijke bezwaarschriftcommissie?

De slager die zijn eigen vlees keurt
Veel bewoners van onze stadsdelen West en Zuid hebben te maken gehad met overheidsbesluiten, met name omgevingsvergunningen, waarmee zij niet akkoord konden gaan. Het was en is dan mogelijk daar een bezwaarschrift tegen in te dienen., dat dan voor advies aan het stadsdeelbestuur, in handen wordt gesteld van een speciale commissie. Je verwacht dan een neutrale en onafhankelijke beoordeling van je bezwaar. Niets is minder waar. De commissie, waar je je bezwaar aan voorlegt en mee bespreekt, blijkt te bestaan uit (meestal twee) gemeentelijke ambtenaren. De slager mag het eigen vlees keuren.

Debat in de gemeenteraad
Sinds kort is er nu een experiment gaande met wel een onafhankelijke bezwaarschriftcommissie, dus samengesteld uit niet-ambtenaren. Het experiment is tijdelijk en zal als het goed is, worden geëvalueerd. Lang niet alle bezwaarschriftcommissies zijn nu zo samengesteld. Welke wel en welke niet is onduidelijk. In de gemeenteraad was er nog even debat over: doe het “ at random” en laat het niet weer/meer door de ambtenarij zelf bepalen en voorkom dat de secretaris achter de rug van de commissie om, met zijn/haar collega’s van de diensten kan overleggen, lees konkelen.

Een integrale, onafhankelijke heroverweging
Het is eigenlijk bizar dat hier een experiment voor nodig is, want het was tot 2016 staande praktijk, dus is het al zeer beproefd. Bovendien is een elementaire basisvoorwaarde voor vertrouwen dat je als burger niet op voorhand al het idee hebt dat de bezwaarprocedure alleen dient om het besluit in stand te houden. Maar goed, het toestaan van dit zogenaamde ‘experiment’ was al een enorme zelfoverwinning van de burgemeester en haar juristen, die aanvankelijk mordicus tegen waren. De externen zouden alleen maar rechtertje spelen en de zaak veel te juridisch benaderen. Dit is onjuist:  externen hoeven helemaal niet louter juristen te zijn.  Het is nou juist de klacht tegen de interne juristen-ambtenaren dat zij weigeren om eerst via informeel overleg te proberen een oplossing te vinden. Lukt dat niet dan dient er een integrale, onafhankelijke heroverweging van de zaak te komen. Twee leden van onze actiegroep hebben inmiddels zo’n ervaring met een onafhankelijke commissie achter de rug. Hun eerste ervaringen (zittingen) noemden ze beiden positief. De gemeente werd daarbij serieus aan de tand gevoeld. Laten we hopen dat deze echte onafhankelijkheid ook de standaard wordt.