De nieuwe Omgevingswet
Na vijf maal uitstel, is de Omgevingswet (Ow) per 1 januari 2024 dan eindelijk officieel ingegaan. Een omvangrijke wet die zesentwintig wetten en maatregelen van bestuur over de leefomgeving bundelt. Het gaat dan onder andere over de ruimtelijke ordening, bouwen en milieu en alles wat hieraan gekoppeld is, zoals plannen en regels voor de fysieke leefomgeving. Hierbij vast een blik op de nieuwe wet met name op het gebied van vergunningverlening.
Wat betekent de nieuwe wet voor u als eigenaar bewoner of bedrijf? De Omgevingswet gaat volgens een woordvoerder van de gemeente uit van: ‘….flexibiliteit, doelmatigheid en transparantie van procedures. En ook, de Omgevingswet dient te prikkelen tot actief gedrag dat is gebaseerd op vertrouwen en het dragen van verantwoordelijkheid’.
Vergunningen en het omgevingsplan
Als u een vergunning wil aanvragen voor een dakterras, een serre of als funderingsherstel noodzakelijk is kunt u natuurlijk direct contact opnemen met het stadsdeel en uw vraag voorleggen. Wat kan wel en niet met of zonder vergunning of is er alleen sprake is van een meldingsplicht? U kunt ook zelf via het Omgevingsloket een aanvraag doen. Dat valt overigens niet altijd mee. Uit te proberen wellicht. Tot 1 januari jl. kon je een en ander zelf vrij gemakkelijk opzoeken in het betreffende bestemmingsplan van je eigen buurt via Ruimtelijkeplannen.nl, maar dat is veranderend.
De Ow bepaalt dat de gemeente voor het gehele grondgebied van de gemeente een omgevingsplan vaststelt. Dit omgevingsplan bevat regels voor de fysieke leefomgeving en kan een vergunningplicht bevatten voor activiteiten die in strijd zijn met het omgevingsplan.
Sinds 1 januari jl. zijn alle bestaande bestemmingsplannen opgenomen in het grote Omgevingsplan van Amsterdam. Deze oude plannen en regels blijven voorlopig maximaal tot 2031 geldig. Als een activiteit in strijd is met het omgevingsplan (buitenplanse omgevingsactiviteit (BOPA) kan daarvoor vergunning worden verleend. Daarnaast is er onder de Ow vrijheid voor de gemeente bepaalde regels zoals de kruimelgevallenregeling (A 2-beleid) op te nemen in het omgevingsplan. Het is echter waarschijnlijk dat er bij de beoordeling van een omgevingsvergunning meer flexibiliteit wordt toegepast, althans als de omwonenden geen bezwaar hebben en de fysieke leefomgeving niet wordt aangetast. De tijd zal dit moeten leren, lees: de jurisprudentie zal zich moeten ontwikkelen.
Het Omgevingsplan omvat ook allerlei andere plannen zoals het plan over grondwater-neutrale kelders, plannen van het Waterschap, de aanwijzing van beschermde gemeentelijke stadsgezichten (zoals het Museumkwartier, aangewezen in 2022, dat nog verankerd moet worden in het plan) . Verder ook allerlei aspecten die van belang zijn voor de leefomgeving. Met andere woorden, een groot en omvattend plan bestaande uit vele deelplannen die we als burger goed in de gaten moeten houden.
Participatie
Nieuw is de bedoeling van de Ow om burgers in een vroegtijdig stadium te betrekken bij het proces van besluitvorming over een project of activiteit. De aanvrager dient hier aandacht aan te besteden voordat de vergunningsaanvraag wordt ingediend. In die aanvraag moet worden aangegeven of omwonenden en bedrijven en andere belanghebbenden zijn betrokken bij de voorgenomen bouwactiviteit, hoe dat is gebeurd en wat de resultaten daarvan zijn.
Kwaliteitsborging bij de vergunningverlening
Belangrijk is de nieuwe (deel)wet Kwaliteitsborging (Wkb) die is of zal worden opgenomen in de Ow. Doel hiervan is de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren door private partijen, de zogeheten ‘kwaliteitsborgers’. Om dit te realiseren wordt het proces van vergunningverlening in tweeën geknipt: 1. een gemeentelijke vergunning en 2. een technische vergunning. De veranderingen worden vanaf 1 januari geleidelijk ingevoerd, te beginnen met eenvoudige bouwwerken.
Tenslotte
Het gaat hier te ver om alle ins en outs van de Ow te behandelen. Maar voor de liefhebbers is er via Google veel te lezen over de nieuwe omgevingswet. Er is op internet ook een Informatiepunt Leefomgeving. Daar zij van harte naar verwezen.
Via het onderdeel ‘Regels op de kaart’ kan iedereen regels en informatie over de eigen leefomgeving bekijken in het digitale Omgevingsloket. Daar kunt u zelf lezen wat wel en niet mogelijk is bij verbouwingen en welke afwijkingsmogelijkheden er zijn.
Goed om te weten: ‘Regels op de kaart’ vervangt ruimtelijke plannen.nl. De website van Ruimtelijke plannen.nl blijft beschikbaar, maar de informatie op deze website is niet meer volledig. De nieuwe omgevingsdocumenten worden hier niet getoond, en mogelijk is de planinformatie verouderd.
Bronnen:
-woordvoerder gemeente (14020);
-Omgevingswet onder de loep , mr. dr. ing. G.J. Kremers, VMN media Zeist, 2022.
EHBO-team (Eerste Hulp Bij Omgevingsvergunningen)